Macrodoelmatigheid: zelfregulering scholen nog mager
02 september 2019
Scholen doen nog te weinig om het opleidingsaanbod goed te laten aansluiten op de vraag op de arbeidsmarkt. De zelfregulering, zoals die is beoogd in de wet macrodoelmatigheid, komt nauwelijks van de grond. De recent door SBB en MBO Raad gestarte ‘nieuwe werkwijze’ is wel een stap in de goede richting.Dat schrijft minister Ingrid van Engelshoven in een brief aan de Tweede Kamer over macrodoelmatigheid in het mbo. De wet macrodoelmatigheid geeft scholen de opdracht te zorgen voor een opleidingenaanbod dat aansluit op en meebeweegt met de vraag op de arbeidsmarkt. Volgens de wet moeten scholen goed in de gaten houden waar werkgevers behoefte aan hebben. Hun opleidingenportfolio moet hier op aansluiten. Als dit niet het geval is, kan de minister in het uiterste geval scholen het recht ontnemen om bepaalde opleidingen aan te bieden. Voordat de minister echter zo’n ultieme stap zet, ligt de bal bij de scholen. Zij moeten monitoren of het opleidingenaanbod nog passend is.
Uit de brief van de minister blijkt dat de meeste mbo-scholen nog te weinig actief zijn met het vormgeven van hun opleidingenportfolio. De beoogde zelfregulering is ‘nog nauwelijks van de grond gekomen’. Een berucht voorbeeld vormen de creatieve opleidingen. Volgens een advies van de Commissie Macrodoelmatigheid bieden mbo-scholen veel te veel creatieve opleidingen aan. Juist naar aanleiding van dit kritische advies hebben de scholen de regie naar zich toegetrokken. Met een ‘nieuwe werkwijze’, begin dit jaar geïntroduceerd, willen ze bij alle opleidingen goed de vinger aan de pols gaan houden. Zo nodig zullen zij opleidingen gaan staken of nieuwe opleidingen starten.
De minister noemt de nieuwe werkwijze van SBB en MBO Raad ‘een goede stap’. Eerder sprak ze ook over ‘een mooie oefening in macrodoelmatigheid’. Maar of de nieuwe werkwijze daadwerkelijk een succes wordt, is volgens de minister onzeker: ‘Het moet zich nog bewijzen en er zijn vooraf geen waarborgen te geven.’ De minister wijst in dit verband erop dat een aantal scholen kritisch is over nut en noodzaak van portfoliobeleid. De minister blijft dan ook kritisch volgen of de scholen in staat zijn om een toekomstbestendig opleidingenaanbod te creëren. De Commissie Macrodoelmatigheid blijft de minister op dit punt adviseren.
De door SBB en MBO Raad aangekondigde maatregelen om het aantal studenten op creatieve opleidingen terug te dringen, is volgens de minister – in aansluiting op een advies van de Commissie Macrodoelmatigheid – niet meer dan een minimaal noodzakelijke eerste stap. Op langere termijn is volgens de minister een verdere reductie van het aantal studenten op creatieve opleidingen onontkoombaar. Zij wil de MBO Raad de kans geven zelf de nodige maatregelen te nemen. Maar, zo schrijft de minister dreigend: ‘Waar nodig zal ik niet aarzelen om bij een of meer instellingen de rechten voor een opleiding in te trekken.’
Lees hier de brief van de minister
Lees alles over macrodoelmatigheid in ons Dossier
Foto: Claudia Otten