Broedplaats over het M-Jaar: wat zijn de mogelijkheden?

13 februari 2020
Een tussenjaar voor vmbo-leerlingen die naar het mbo willen: diverse scholen experimenteren ermee. Welke mogelijkheden zijn er voor zo’n M-Jaar? Over die vraag organiseerde de MBO Brigade een broedplaats.

De tweede Brigade-broedplaats van dit jaar vindt plaats bij ROC TOP. Op het programma staat het M-jaar, een oriëntatiejaar voor studenten die moeite hebben om een opleiding te kiezen. Verschillende pilots laten veelbelovende resultaten zien. Maar hoe borg je die op lange termijn? Bedenker van het M-jaar Elke van den Hout neemt als eerste het woord. Eigenlijk begon het bij haar dochter: ‘Zij had haar vmbo-diploma gehaald, maar wist niet welke vervolgopleiding ze wilde. Toen ik om me heen vroeg, bleek dit een bekend fenomeen.’ Ze kwam in contact met Christien van Dinten, campusdirecteur Events & Hospitality en Amsterdam Facility Academy bij ROC TOP, met als resultaat het M-jaar.

Het M-Jaar van ROC TOP bestaat uit drie onderdelen: beroepsoriëntatie, kennismaking met inspirerende professionals en individuele groei. Studenten ontdekken wat ze willen door bedrijfsbezoeken af te leggen én daarop te reflecteren: past deze werkomgeving bij mij? Naast vakken als filosofie krijgen ze ook ‘gewoon’ Nederlands, Engels en rekenen. Het jaar resulteert uiteindelijk in een diploma op niveau 2 en een student die weet wat hij wil.

Jaap Broek, opleidingsmanager van NOVA College, deelt daarna zijn casus. De ‘succesklas’ bestaat vooral uit studenten die verkeerd hebben gekozen − soms meerdere malen. De klas is voortgekomen uit een ‘opmaatvoorziening’, de opmaat naar een andere opleiding. ‘Studenten hebben behoefte aan succeservaringen’, vertelt hij. ‘Daarom hebben we een route uitgestippeld naar een niveau 2-diploma op basis van een brede opleiding: Medewerker Facilitaire Dienstverlening. Die duurt een jaar, maar kan veel sneller. In praktijk kunnen studenten in 4-5 maanden een startkwalificatie halen.’

De bovenstaande voorbeelden zijn pilots. Maar hoe borg je dat op lange termijn? Veel vragen komen voorbij. Hoe selecteer je? Ben je verplicht alle studenten aan te nemen? En wie betaalt deze kostbare trajecten? Bij ROC TOP financiert nu de gemeente Amsterdam, maar voor structurele financiering is een crebonummer nodig. In de huidige structuur is onderwijs echter altijd gericht op het behalen van een kwalificatie. Het is mogelijk om hierin ‘oriëntatieperiodes’ in te bouwen, maar welke gevolgen heeft dat voor het rendement? En hoe ga je om met ongemotiveerde studenten die uitvallen?

De behoefte aan antwoorden en oplossingen blijkt groot. Een ‘leeg crebo’ wordt geopperd. Een andere mogelijkheid is het onderbrengen van een oriëntatiefase in een keuzedeel of financiering via de kwaliteitsafspraken. De aanwezigen spreken af kennis te delen. De resultaten van de pilots van ROC TOP en NOVA worden verspreid. Maar ook de brigadiers gaan aan de slag. Een aantal vragen kunnen ook zij niet ter plekke beantwoorden. Wordt vervolgd dus.

Lees hier alles over de MBO Brigade