Veel enthousiasme voor idee van leerrechten
27 juni 2019
Het voorstel om burgers via leerrechten de mogelijkheid te geven op aanvullende scholing wordt enthousiast ontvangen door vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers en onderwijsinstellingen. Is een doorbraak rond leven lang ontwikkelen nabij?Tijdens een ontbijtsessie in Nieuwspoort presenteerde Bas ter Weel, directeur van SEO Economisch Onderzoek, het rapport Leerrechten doorgerekend. In het rapport, opgesteld in opdracht van de MBO Raad, de NRTO, MKB Nederland en VNO-NCW, wordt voorgesteld alle inwoners van Nederland boven de 27 jaar leerrechten te geven. Het beschikbare bedrag voor deze leerrechten is hoger voor wie in het verleden minder onderwijs heeft genoten. Wie bijvoorbeeld alleen een havo-opleiding heeft gedaan, krijgt in het voorstel leerrechten ter waarde van ruim € 34.000. Heb je een mbo-opleiding op niveau 4 gevolgd, dan is het beschikbare bedrag nog altijd zo’n € 18.000. Wie een universitaire master heeft gevolgd, heeft echter geen leerrechten meer: deze persoon heeft tijdens zijn leerrechten al opgesoupeerd.
Het voorstel voor leerrechten leidt tot een vorm van vraaggericht onderwijs. De werknemer (of werkzoekende) bepaalt zelf waar hij zijn leerrechten te gelde brengt. Dat kan dus zowel bij een publiek bekostigde als bij een private opleider zijn. Volgens Ria van ’t Klooster, directeur van de vereniging van private opleiders, past dit bij de huidige tijd. ‘Werkenden en werkzoekenden kunnen de opleiding kiezen die bij hen past en waar de arbeidsmarkt om vraagt.’ Ton Heerts, voorzitter van de MBO Raad, ziet ook mogelijkheden voor werkzoekenden. ‘Werklozen die nog buiten de boot vallen krijgen de kans op werk en daarmee op een duurzaam inkomen.’
Uit de doorrekening van SEO blijkt het saldo van kosten en baten van het systeem van leerrechten in de meeste scenario’s positief te zijn. De investeringen in onderwijs leveren meer rendement op dan de kosten die de overheid maakt. De opbrengsten worden vooral gerealiseerd doordat meer mensen hoger opgeleid zijn en dus meer gaan verdienen. Verder zal er minder werkloosheid zijn, wat voor een besparing van uitkeringskosten zorgt. Ook zal de maatschappelijke ongelijkheid afnemen, omdat vooral mensen met een minder hoge opleiding profiteren van de leerrechten.
De eerste reacties op het voorstel zijn positief. Vertegenwoordigers van FNV en CNV spraken hun waardering uit. Ook politici reageerden enthousiast. Zo sprak Dennis Wiersma (VVD) over een ‘mooi initiatief’. Volgens Eppo Bruins, die enkele jaren geleden al opriep tot een systeem van leerrechten, wordt nu ‘een visie werkelijkheid‘. Ook de Vereniging Hogescholen reageert positief. Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, zegt graag op te trekken met het bedrijfsleven en het beroepsonderwijs om leven lang ontwikkelen naar een hoger plan te tillen. Wel vraagt hij aandacht voor de positie van hoger opgeleiden: ‘Ook hoger opgeleiden zijn, na hun afstuderen, nog lang niet klaar met leren. De ambitie van ons land om tot de top van kennisintensieve samenlevingen te horen vraagt dat àlle professionals gedurende hun loopbaan in staat worden gesteld het beste uit zichzelf te halen.’
Lees hier het volledige rapport Leerrechten doorgerekend